طراحي صنعتي چيست ؟

طراحي صنعتي به عنوان يك رشته و شغل، آميخته‌اي است از علم و هنر. هر يك از دو ركن علم و هنر آنچنان جايگاه محكم و استواري در پيكره طراحي صنعتي دارند كه با حذف هر كدام، روند طراحي صنعتي به سرانجام نرسيده و نهايتاً نتيجه كار يا به سمت صنعت صِرف منحرف شده و يا به سوي هنر صرف.

با اين توصيف مي‌توان اولاً به اين نتيجه رسيد كه طراحي صنعتي به‌حق نام مناسبي براي اين رشته است، و دوم اينكه رشته‌هاي بالا كاربرد مشخصي در طراحي صنعتي دارند. به اين معنا كه طراح صنعتي الزاماً بايد تسلط و اشراف كافي به موضوعات رشته‌هاي بالا را تا حدي كه هدفش تامين گردد داشته باشد. در طراحي صنعتي هرگز يادگيري مستقل و صرف مكانيك، نقاشي، گرافيك يا غيره كمكي نمي‌كند، بلكه لازم است تا بسته به نياز و هدف مشخص، اقدام به تحقيق و گردآوري اطلاعات در زمينه مورد نياز نمود.

بنابراين ميتوان گفت كه طراحي صنعتي يك رشته جامع و تركيبي است. تخصصي كه براي كسب آن بايد از هر زمينه تخصصي، اطلاعاتي مشخص داشت.

تعريف طراحي صنعتي

تا به اينجا به توصيف طراحي صنعتي پرداختيم. اما تعريف طراحي صنعتي در يك كلام عبارت است از :

تعيين ويژگي‌هاي كمي و كيفي كالا به منظور توليد به روش‌هاي صنعتي

همانگونه كه طراحي اولين حلقه از زنجير توليد يك كالا مي‌باشد،‌ فرآيند طراحي صنعتي اولين حلقه از زنجير توليد صنعتي يك كالا بوده و معادله‌‌اي است جامع براي رسيدن به وضعيت مطلوب كالا از نظر عملكرد،‌ فرم، سليقه و تنوع‌طلبي و مد و هزينه.

گرايش‌ها و زير گروه‌هاي طراحي صنعتي

رشته طراحي صنعتي گرايش‌ها و زيرگروه‌هاي متعددي دارد كه مهمترين آنها عبارتند از :

· طراحي محصول : لوازم خانگي/ مبلمان اداري و خانگي / وسايل صوتي و تصويري/ ماشين‌هاي اداري/ نوشت‌افزار/ اسباب بازي و غيره.

· طراحي دكوراسيون :‌ شامل دكوراسيون خانگي، اداري، تجاري و غيره.

· طراحي محيطي: فضا، مبلمان و چيدمان شهري و كليه فضاهاي زير مجموعه آن نظير پاركها، نمايشگاهها، مراكز خريد، ايستگاههاي اتوبوس و تاكسي و كليه محيطهاي عمومي، تاسيسات ترافيكي و نظاير آن.

· طراحي خودرو : طراحي بدنه و نماي داخلي خودرو.

· طراحي بسته‌بندي : بسته بندي كالا و محصولات مختلف.

· طراحي اصلاحي : اصلاح خصوصيات عملكردي يا فرمي يك محصول به منظور بهبود كارايي آن.

سبك‌ها، الگوها و متدهاي طراحي صنعتي

در روند طراحي صنعتي نيز مانند خيلي از زمينه‌هاي ديگر الگوها و سبك‌هاي مختلفي وجود دارد كه مجموعه‌اي از ويژگي‌ها و خصوصيات از پيش تعيين شده را براي سهولت كار در اختيار طراح قرار مي‌دهد. بنابراين هر طراح صنعتي براي طراحي هر يك از موارد بالا مي‌تواند بر اساس شرايط كاري خود، از يك يا چند الگوي طراحي زير براي خلق ايده و طرح خود بهره ببرد. در اينجا به دو عنوان از اين الگوها و سبك‌ها اشاره مي‌گردد :

الگوي طراحي براي آينده :‌ طراحي كالا و محصول با استفاده از المان‌ها و نمادهاي فوق پيشرفته و بسيار مدرن و حتي تخيلي.

الگوهاي طبيعي : طراحي كالا و محصول بر اساس عملكرد و يا فرم زندگي و ويژگي‌هاي ظاهري جانوران، گياهان و طبيعت بي‌جان.

خصوصيات يك طراح صنعتي

با توجه به گرايش‌هاي طراحي صنعتي، ابداع، ابتكار، خلاقيت و ايده‌پردازي از پايه‌هاي اساسي كار هر طراح صنعتي مي‌باشد. پس نمي‌توان به صرف وجود محصولات و روش‌هاي فعلي از نوآوري و ابتكار دوري جست. مسلما انسان تنوع‌طلب است و با توجه به همين اصل است كه نوآوري در فرم ظاهري كالا و توليدات ضروري مينمايد و از آن مهمتر نيازهاي عمكردي انان چنان وسيع و روزافزون است كه خلاقيت و اختراع و ابتكار در كاركرد توليدات و محصولات جايگاهي بس مهمتر مي يابد. به عنوان مثال شما هيچگاه از بهترين غذا و يا لباس مورد علاقه خود به شكل پيوسته و پشت سر هم استفاده نمي‌كنيد و اين بدليل دوري از تكرار و روزمره شدن آنها مي‌باشد. به همين ترتيب پاسخ به تنوع‌طلبي استفاده‌كننده يكي ازعوامل مهم كار طراح در جهت رسيدن به طرح مطلوب است. همچنين با ارائه و تعريف روشها و سبكهاي جديدي از زندگي انسان (مثل آپارتمان نشيني، مسافرتهاي هوايي طولاني مدت، عمليات نظامي، مسابقات اسكي سرعت كه همگي الگوهايي جديد از زندگي انسان و زمينه بروز نيازهاي جديد ميباشند) ضرورتها و نيازمنديهاي جديدي در خصوص ابزار و روشها بروز ميكند كه نيازمند نگرش و ديد عميق طراح براي ارائه روشها و راه حهايي راهگشا در قالب ابزار و كالا و توليدات نوين ميباشد.

همواره در پروسه طراحي يك علت خارجي يا يك مخاطب غير از خود طراح وجود دارد كه نياز طراحي را مطرح مي‌كند. و اينكه طراح صرفاً به رفع نياز مخاطب توجه و تامل داشته باشد اصلي از اصول اوليه طراحي صنعتي ميباشد كه مخاطب مداري ناميده ميشود.

طراح با توجه به علم و هنر طراحي، محصول، محيط و يا روشي را براي مخاطب خلق ميكند كه خواسته‌هاي تعريف شده او را در جهت حصول به هدف معيني (مثلاً كسب امنيت، آرامش، سهولت استفاده، قيمت ارزان، آرامش و يا حتي لذت) مهيا سازد. طراحان صنعتي آشتي‌دهندگان صنعت، ‌هنر و اقتصاد هستند و در تمام كارخانجات و خطوط توليد دنيا در راس هرم مديريت توليد كالا و محصولات قرار دارند.

ايجاد هويت واحد براي يك كالا يا يك گروه كالايي و يا حتي تمامي كالاهاي توليدي يك شركت از ديگر وظايف طراح صنعتي است. بنابراين آنچه كه شما به عنوان هويت كالاهاي شركت‌هايي همچون سوني، بي.ام.و، آديداس، آركوپال و يا نظاير آن مي‌شناسيد، نتيجه مستقيم خلاقيت، فعاليت، طراحي و تجزيه و تحليل‌ طراحان صنعتي اين شركت‌ها مي‌باشد.

طراحي محصول

طراحي محصول (PRODUCT DESIGN) يكي از گرایشهای مهندسی طراحی صنعتی بوده و عبارت است از روند طراحی یک محصول و کالا به قصد تولید صنعتي.

روند طراحي محصول را ميتوان (و بلكه لازم است تا) با بکارگیری کامپیوتر به عنوان ابزار طراحی، آنالیز، نقشه کشی، حجم سازی و مدل سازی و ارائه (PRESENTATION) روند آن را تسريع و تصحيح و بهينه سازي نمود.

برخی مراحل طراحی محصول عبارتند از :

1 - تحقيقات و پژوهش هاي بازار

2 - آنالیز نمونه هاي احتمالي موجود

3 - مرحله تعيين هدف

4 - مرحله ايده پردازي و خلاقيت

5 - مرحله طراحي اوليه

6 - مرحله تعديل طراحي

7 - مرحله طراحي نهايي

8 - مرحله نمونه سازي كامپيوتري

9 - مرحله تعديل عملكردي

در روند كامپيوتري طراحي محصول میتوان هر کالایی را پیش از تولید درون کامپیوتر مشاهده و آناليز نموده و از زوایای مختلف بررسی کرد. همچنین با استفاده از توان محاسباتی کامپیوتر میتوان محاسبات مختلف مراحل طراحی و تولید را با سرعت و سهولت و دقت راهبري نمود. تكنولوژي هاي موسوم به سي . ان . سي (CNC : COMPUTER NUMERIC CONTROL) امروزه اين امكان را فراهم آورده تا فايل خروجي حاصل از طراحي قطعات صنعتي توسط نرم افزارهاي نقشه كشي و طراحي فني و مهندسي را مستقيما به ماشين ابزار سپرد و قطعه مورد نظر با دقت غير قابل رقابتي از دستگاه تحويل گرفت

برآيند با بكارگيري روند علمي و خلاقانه طراحي صنعتي آمادگي دارد تا اين دانش را براي تمامي واحدهاي توليدي ايراني بكار گرفته و افقهاي تازه اي از طراحي و توليد ايراني را براي مخاطب ايراني معرفي نمايد.

انواع زمينه هاي کاربرد طراحي كامپيوتري محصول عبارتند از :

1 - طراحي كامپيوتري لوازم خانگي

2 - طراحي كامپيوتري مبلمان خانگي؛ اداري و تجاري

3 - طراحي كامپيوتري لوازم صوتي و تصويري

4 - طراحي كامپيوتري كامپيوتر و ماشينهاي اداري

5 - طراحي كامپيوتري اسباب بازي و لوازم ورزشي

6 - طراحي كامپيوتري طلا؛ جواهر و ساعت 

 

رشته طراحي صنعتي دانشگاه) واشنگتن ( نقشه کشی صنعتی

طراحي صنعتي دانشگاه واشنگتن : University Of Washington Industrial Design

"رشته طراحي صنعتي انسان محور"

برنامه آموزشي :

طراحي صنعتي يكي از 9 رشته هنرهاي زيبا(BFA) در دانشگاه واشنگتن است. براي گرفتن مدرك BFA در رشته طراحي صنعتي دانشگاه واشنگتن ، دانشجويان موظفند كه دوره هاي پيش نياز كالج علوم و هنرها را بگذرانند و بعد از آن دروس طراحي صنعتي را در دانشگاه سپري كنند.

در مدت اولين سال تحصيل در دانشگاه ، دانشجويان دروس اصولي و بنيادي را مي گذرانند تا آمادگي لازم را براي كار بر روي درس هاي هري كارگاهي كسب كنند ، و همچنين تواناييهاي مخصوص در زمينه هاي طراحي ، رنگ ، طراحي سه بعدي ، تفكر منتقدانه و شيوه حل مسائل را كسب كنند.

بعد از برطرف شدن نيازهاي اساسي و هسته اي ، داوطلبان مي توانند براي تحصيل در رشته طراحي صنعتي در خواست دهند و بعد از آن در كلاس هاي معارفه به نام "ART 261" با ارائه مجمو عه اي از كارهايشان شركت كنند."ART 261" يك كلاس آزمايشي خواهد بود. 15 نفر از 25 نفري كه در اين كلاس ها پذيرفته شده اند ، نهايتاً براي تحصيل در رشته طراحي صنعتي در دانشگاه واشنگتن پذيرفته خواهند شد.

طراحي صنعتي به كمك انجام دادن يك سري پروژه هاي كارگاهي متمركز تدريس مي شود. پيچيدگي و محتواي پروژه ها در طول 3 سال تحصيل در اين رشته ، به منظور ارتقاي تواناييهاي دانشجويان در زمينه طراحي و پيداكردن ديد منتقدانه در اين زمينه ، افزايش خواهد يافت.

سال اول :

سال اول دانشگاه فرصتي است براي شناخت هر چه بيشتر ويژگي هاي حرفه طراحي صنعتي ، همچنين فرصتي است براي درك فلسفه و گرايشات اين رشته. دانشجويان در انجام دادن فعاليت هاي كارگاهي فعال خواهند شد و در حين يادگيري به گروه هاي ويژه اي تقسيم خواهند شد. ورك شاپ ها و تكاليف ويژه ، دانشجويان را با ابزارها و روشهاي موجود جهت فعاليت در يك فرآيند كاري طراحي صنعتي آشنا خواهد كرد. برتواناييهاي بنيادين ارتباطي دانشجوبان تأكيد ميشود، نظير : مدل سازي ، اسكيس زدن و نحوه ارائه كرن تصويري طرح ها. در بحث ها و گفتگو هاي كلاسي ، دانشجويان شروع مي كنند به يادگيري اهميت مفهوم : چگونه و به چه نحوي طراحي(Design) با شخص و مكاني مرتبط مي شود. پيچيدگي و مهارت مورد نياز در تكاليفي كه بر عهده دانشجويان قرار دارد ، در طول سال افزايش مي يابد ، حتي گاهي اوقات تكاليف در قالب پروژه هاي كاري گروهي بزرگ و مشاركتي قرار مي گيرند.

نظريه طراحي :

اصول طراحي

بنيان هاي سازماني طراحي

پايه هاي طراحي سه بعدي

تاريخ طراحي

تمرين طراحي :

آشنايي با : كاركردن با چوب، اسكيس زدن سريع، مدل سازي و ساختن سريع مدل اوليه(Rapid Prototyping)، نحوه ايده پردازي و هويت بخشيدن به آن ، روش هاي تحقيق و آزمايش، نحوه تكامل تدريجي طراحي، آشنايي با ارايه(Presentation) طرح، پياده سازي طرح، همكاري و مشاركت در طراحي.

سال دوم :

بنيان سال دوم دوره ، به منظور آزمايش و ارتقاي توانمندي هايي است كه در سال پيش كسب شده است و همچنين فرصتي است براي تقويت هر چه بيشتر توانايي هاي تفكر انتقادي. دانشجويان سال دوم رشته طراحي صنعتي در هر فصل 2 درس كارگاهي مي گذرانند. در دو فصل ابتدايي سال دوم دانشجويان كلاس هاي كارگاهي با موضوعات نزديك به هم را مي گذرانند تا تجربيات يادگيري تكاملي براي آن ها ايجاد شود. Art 322 كه بر روي مواد و روش هاي ساخت تمركز دارد ، كلاس تكاملي

Art 316 مي باشد كه با هدف بررسي استراتژي طراحي به منظور كشف پتانسيل هاي بديع موجود در ماده اي چون چوب و روشهاي ساخت آن تعبيه شده است. در اين كلاس جنبه عملي رشته طراحي صنعتي با كسب تجربياتي در ساخت قطعات و ريخته گري تا حدي تأمين مي شود . كلاسArt 422 با عنوان CAID(طراحي صنعتي به كمك كامپيوتر) كه در اين سال تحصيلي قرار دارد كاملاً با كلاس Art 317 كه با موصوع تكميل طرح با استفاده از رسانه هاي ديجيتال مي باشد، مرتبط است. پروژه هاي اين كلاس ها توسط استاد و به فراخور نوع نيازي كه متناسب با زمان در صنعت يا حرفه طراحي صنعتي وجود دارد و او پرداختن به آن را ضروري مي داند ، انتخاب مي شوند. هر چه به انتهاي سال دوم دوره نزديك مي شويم دانشجويان آمادگي بيشتري را براي تجربه كردن مديريت درسهاي سخت تر و متفاوت تر پيدا مي كنند. بنابراين آنها مي توانند دو درس كارگاهي متفاوت از هم را بگذرانند.كلاس Art 318 بر روي روش هاي طراحي اكولوژيكي (بوم شناختي) متمركز است و كلاس Art 321 در ارتباط با طراحي مبلمان است.

مواد و روش هاي ساخت :

فرآيندهاي ساخت ، ريخته گري و مدلسازي ، مواد مورد نياز براي ساخت ، طراحي با مواد تركيبي ، طراحي براي صنعت.

تئوري طراحي :

طراحي 2 بعدي به كمك كامپيوتر ، طراحي سه بعدي به كمك كامپيوتر ، طراحي و ساخت صفحه اينترنتي ، ارائه طرح.

طراحي بوم شناختي :

دوره عمر محصول ، طراحي با دوام ، طراحي با هدف تجزيه پذير بودن ، بازيافت پذيري و قابليت استفاده مجدد ، استفاده بهينه از مواد ، تفاوت هاي مواد ، ارزيابي قابليت استفاده دوباره محصول .

تمرين طراحي :

طراحي مبلمان ، روش هاي پيشرفته تحقيق ، طراحي عوامل انساني ، تكامل فرمي محصول ، اسكيس و رندر پيشرفته ، مدلسازي پيشرفته ، ارائه رقابتي طرح.

سال سوم :

در اين مرحله از دانشجويان طراحي صنعتي انتظار مي رود كه قادر باشند بر روي پاي خودشان بايستند ، انگيزه فعاليت مستقل و بدون نظارت را داشته باشند. در سال آخر دوره دانشجويان براي به عهده گرفتن اين نقش خطير آماده مي شوند. در اين زمان با دانشجويان چون طراحاني رفتار مي شود كه قادر به دفاع از طرح ها و استانداردهاي خودشان در مقابل نقدهاي خارجي هستند. دانشجويان با چالش هاي جديتر روبرو خواهند شد ، برنامه ريزي پيچيده تري خواهند داشت و از طرف استادان تكاليف جدي تر و حرفه اي تري به خواهند گرفت. پروژه هاي اين دوره طولاني تر خواهند بود و نياز به تحقيقات و بررسي ها دقيقتر و مديريت هوشمندانه تري خواهند بود. اوج فعاليت هاي سال آخر دوره در "پروژه پايه" نمود پيدا مي كند ، پروژه اي كه توسط خود دانشجو انتخاب و مديريت مي شود كه اثار دانشجويان در هفته آخر فصل بهار در گالري ژاكوب لارنس واقع در دانشكده هنر دانشگاه واشنگتن به نمايش گذاشته مي شوند.

موضوعات طراحي :

آخرين گرايشها در طراحي ، فرصت هاي موجود در صنعت ، مديريت حرفه اي طراحي

پروژه پايه :

مديريت انفرادي ، ارتباطات كاري حرفه اي ، تحقيق و مستندسازي حرفه اي ، ايجاد و تنظيم مجموعه طرح هاي پروژه(Portfolio).